Bitcoin neden düştü? Nasıl tekrar ivme kazanır?
Bitcoin neden düştü? Nasıl tekrar ivme kazanır?
Bitcoin neden düştü, nasıl çıkacak? Çin’den ayrılan madencilerin etkisi ne zaman bitcoin’e yarayacak? Bitcoin neden ABD enflasyonuna…
Bitcoin’in son dönemde neden arttığının ve düştüğünün kısa bir muhasebesini yapacağım. ‘Normal şartlarda’ şişkinleşen kaldıraçlı kontratlar nedeniyle beklenen %25–30 civarında düzetlemeye Musk’ın geri adım atması ve Çin’in yasakları eklenince düzeltme %50 seviyelerine geldi. Bu düzeltme sonrası toparlanmayı baskılayan unsurlar ise Musk’ın yeniden gündeme getirdiği temiz enerji kullanım sorununun hala devam etmesi (4), Çin’in Bitcoin madenciliğini yasaklamasının Bitcoin hashrate’de ciddi düşüşe neden olması (5) ve Fed’in beklenenden önce faiz artıracağının sinyalini vermesidir (6).
Başlıktaki soruya kısaca yanıtım şudur: Öncelikle Pandemi nedeniyle uygulanan para politikaları Bitcoin’e olan ilgiyi artırmıştır. Bunun yanında PayPal’ın Bitcoin’in erişilebilirliğini artırması, kurumsal alımlar ve Elon Musk’ın piyasayı etkileme gücü ile Bitcoin’in fiyatı dolar bazında 10 bin civarlarından 65 bin seviyelerine çıkmasına neden olmuştur (1 & 2). Düşmesinin sebebi ise Musk’ın geri adım atması (4), zaten beklenen kaldıraç kontratlardaki düzeltme ihtiyacı, Çin’in aldığı Bitcoin madenciliğini yasaklama kararı (3 & 5) ve en önemlisi de geçen hafta Fed’in yapacağı faiz artırımını biraz daha geriye almasıdır (6).
Aşağıdaki grafikteki kırılma noktalarını görebilirsiniz. Son olarak da tükenen hikayenin yerine yeni bir hikaye nasıl inşa edilir sorusunu cevaplamaya çalışacağım. Çin’den ayrılan madencilerin başka ülkelere geçiş sürecinin tamamlanması ve ABD’den gelecek olan CPI verileri bence Bitcoin’in önümüzdeki 1–2 senedeki seyrine yön verecektir.
Bitcoin’in tarihindeki düzeltmeler
Öncelikle Bitcoin’in diğer finansal varlıklara göre çok daha fazla iniş-çıkışı olduğunu kabul etmemiz gerekiyor. Finans piyasasında %20’lik bir düşüş ekonomik krize neden olurken, Bitcoin’deki bu tip düşüşler hemen hemen her 2–3 ayda bir gözlemlenmektedir. Aşağıdaki grafikte tarihsel olarak bu düşüşlerin şiddetini göstermektedir.
Peki Mayıs ortasından itibaren Bitcoin neden düştü? Bu soruya cevap verebilmek için öncelikle bu seviyelere nasıl geldi sorusunu cevaplamamız gerekmektedir.
Bitcoin neden hızlı bir şekilde arttı?
Bu sorunun birkaç cevabı vardır. Birincisi ve en önemli nedeni Pandemi nedeniyle merkez bankaları düşük faiz uygulamaya başladı ve borçlanma maliyetlerini neredeyse sıfıra çekti. Ayrıca merkez bankalarının ‘para basması’ doların ve diğer para birimlerinin değerlerinin enflasyon ile kaybedileceği algısı yatırımcıları emtia ve kripto varlıklara yöneltti.
Buna ek olarak son bir yılda yapılan kurumsal alımlar ve bu alımların Bitcoin’in ihtiyaç duyduğu hikayenin oluşmasına katkısıdır. Ayrıca Bitcoin’in daha fazla kişiye ulaşması için PayPal’ın Bitcoin satışını olanak sağlaması Amerika’daki birçok kişinin başka bir kuruma güven duymasına gerek kalmadan (Binance, Coinbase gibi) zaten kullandığı PayPal üzerinden Bitcoin alabilmesine olanak sağlamasıdır.
Bitcoin’in son dönemdeki hızlı artışı bu iki önemli gelişmenin üzerine Elon Musk’ın da bu ekosisteme girmesidir. Musk’ın piyasayı nasıl etkilediğine dair en bariz örnek Tesla’nın şu anki piyasa değerinin bulunduğu seviye. Aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi henüz kar dahi edemeyen Tesla’nın değeri Musk’ın piyasayı etkileme gücünden kaynaklı olarak akıl almaz bir seviyeye çıkmıştır.
Musk’ın Twitter hesabına Bitcoin’i eklemesi ile Bitcoin fiyatını nasıl etkilediğini yukarıdaki tabloda görebiliriz. Buna ek olarak Tesla’nın Bitcoin satın aldığını ilan etmesi ve Bitcoin’i araç satışlarında kabul edeceğini açıklaması Bitcoin’deki yükselişin ivmesini ciddi şekilde arttırdı.
Peki Bitcoin neden düştü?
Çin’den gelen ilk yasak haberi her ne kadar ülke genelinde bütünsel bir nitelik taşımasa da piyasalarda bir tedirginlik yaşattı. Bunun nedeni Çin devletinin bu kararı ülke geneline yayma ihtimaliydi.
Bu haberin hemen ardından Tesla çevresel faktörler nedeniyle Bitcoin ile araç alımını durdurma kararı Şubat ayı başında başlayan ivmenin terse yönelmesine neden oldu. Tam bu düşüşün analizleri yapılırken de korkulan haber Çin’den geldi ve Çin devleti Bitcoin madenciliğini tamamen yasakladığını duyurdu.
Bütün bu haberlerin yanına geçen hafta çok daha ciddi bir haber daha ekledi. Bitcoin’deki yükselmenin en önemli temel nedeni olan Fed’in uyguladığı para politikalarındaki değişiklik sinyali uzun vadede kripto ve emtia varlıklarda ivmenin düşeceğinin habercisidir.
Peki çok kaba bir şekilde özet yaparsak:
Bitcoin neden yükseldi?
1- Fed’in 15 Mart 2020’de yaptığı para politikasında yaptığı değişiklik. Bitcoin 5 bin dolar seviyesinde.
2- PayPal’ın 21 Ekim 2020’de yaptığı duyuru. Bitcoin 9 bin dolar seviyesinde.
3- 2020’nin ikinci yarısı ile ivme kazanan ve Microstrategy ile başlayan kurumsal alımlar.
4- Elon Musk’ın Şubat 2021’de Bitcoin’ twitter hesıbına eklemesi. Bitcoin 30 bin dolar civarı.
5- Tesla’nın yine Şubat ayında 1.5 milyar dolarlık Bitcoin satın alması. Bitcoin 38 bin dolar civarı.
Bitcoin neden düştü?
1- Kaldıraç kullanılan piyasanın oldukça yükselmesi ve beklenen %25–30 civarı düzeltme. 64 bin civarında beklenen bu düzeltme ile Bitcoin ‘normal şartlar altında’ zaten 44 bin dolar seviyelerine düşecekti. Düzeltme ile 50 bin seviyelerine düştü.
2- Çin’den gelen yasaklama haberleri ile düşen hashrate ile tedirginliğin başlaması ve yukarı yönelişin baskılanması.
3- Elon Musk’ın geri adım atması ile 42–44 bin bandına geri çekilme.
Buraya kadar aslında her şey kontrol edilebilir düzeyde çünkü Musk’ın verdiği ivmenin sıfırlanması durumu var. Ancak bundan sonra yukarı yönlü çıkış baskılanıyor. Bunun iki nedeni ise:
4- Fed’in faizleri daha erken artıracağını açıklaması.
5- Çin’in yasağı tüm ülkeye yayması ve Bitcoin madencilerinin operasyonlarının tamamen durdurulması.
Bitcoin’in yeni bir hikayeye ihtiyacı var. Bu hikaye aslında Bitcoin madencilerinin başka ülkelere taşınması ile birlikte daha az karbon emisyonu yapacak şekilde operasyonlarına başlaması ile üretilebilir. Bunun yanında ABD’de sürekli haber olan geçici verilere dayalı enflasyon beklentileri Fed’in para politikasını ciddi şekilde etkiliyor. Eğer bu veriler önümüzdeki 2–3 çeyrekte yerini düşük enflasyon verilerine bırakırsa (ki bunun ipuçlarını görmeye başladık) o zaman Fed de düşük faizli para politikasına devam edeceğini açıklar ve Bitcoin’in ihtiyacı olan hikayenin oluşmasına yardımcı olur. Bu hikayenin tekrar oluşması için belli bir süreye ihtiyaç vardır. Çin’den çıkan madencilerin yeni ülkelere yerleşip operasyonlara ne zaman başlayacağı henüz bilinmiyor. Çin’den ayrılan madencilerin başka ülkelere geçiş sürecinin tamamlanması ve ABD’den gelecek olan CPI verileri bence Bitcoin’in önümüzdeki 1–2 senedeki seyrine yön verecektir.
Yazıyı yayınlanmadan önce okuyup fikirlerini benimle paylaştığı için Levent Can’a teşekkür ederim.